|
Het zit er bijna op: het verzamelen van 40.000 levenslopen van mensen geboren in de periode 1863 - 1922 en het digitaliseren van de Nederlandse volkstellingen. Zowel de volkstellingen, uit de periode 1795 - 1971, als de levenslopen zijn digitaal beschikbaar via internet en vormen een schat aan onderzoeksgegevens voor historisch en sociaalwetenschappelijk onderzoek. Een groep wetenschappers doet op basis van de digitale volkstellingen onderzoek en de resultaten hiervan zullen gepubliceerd worden in een boek dat in 2007 verschijnt. Ongeveer 30 auteurs kwamen op 27 januari 2006 bijeen om elkaar tijdens een "auteursworkshop" te informeren over hun plannen en bedoelingen op historisch-demografisch onderzoeksgebied.
De workshop begon met een verslag van de werkzaamheden die verricht zijn om de volkstellingen en levenslopen digitaal beschikbaar te maken. Ook is verslag gedaan van een enquete naar het gebruik en de gebruiksvriendelijkheid van de website om de volkstellingen in te zien. Tevens werd stilgestaan bij de ICT technieken die ontwikkeld worden om de informatie zo eenvoudig mogelijk via het web te ontsluiten en online samenwerking tussen onderzoekers te bevorderen.
Vanuit het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waren er twee presentaties betreffende nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de microdataservices en de resultaten van het Integrated Public Use Microdata Series (IPUMS) project. Centraal hierbij stonden de nieuwe mogelijkheden waarop onderzoekers toegang hebben tot microdata bestanden bij het CBS.
Individueel deden de onderzoekers verslag van de stand van zaken met betrekking tot hun bijdragen die opgenomen worden in het boek. Daarbij gaven zij een korte beschrijving van het onderwerp van hun artikel en de bronnen waarvan tijdens het onderzoek gebruik gemaakt gaat worden. De artikelen zijn gegroepeerd in een vijftal thema's: bevolking, huishouden en wonen, sociaal-economische thema's, culturele thema's, ruimtelijke thema's en methoden en technieken. Binnen deze thema's staan verschillende objecten van onderzoek centraal, zoals huishoudens, ondernemers, de beroepsbevolking, migranten, 50+ vrouwen, heilsoldaten en belijders van een godsdienst. Daarnaast komen regionale verschillen en het verschil stad - platteland aan bod. Naast een verscheidenheid in thema's en onderzoeksvragen bestrijken de artikelen verschillende periodes die allen binnen het tijdvak 19e en 20e eeuw vallen. Hoewel er veel gebruik zal worden gemaakt van de bronnen die in het kader van het Volkstellingen project gedigitaliseerd zijn, zullen ook aanvullende historische bronnen gebruikt worden.
Verzoeken om naast de al digitaal beschikbare volkstellingen door te gaan met andere bronnen werden regelmatig geuit. Genoeg wensenvoor nieuwe bronconversieprojecten dus. Ook een nadere bewerking of verrijking van de bestaande databestanden behoort tot de wensen. Het ligt dan ook voor de hand om met de digitale volkstellingen als basis het historisch-statistische corpus uit te breiden. Ook op methodologisch gebied zijn er initiatieven. Het toepassen van GIS-technieken bijvoorbeeld maakt het mogelijk historische gegevens op gemeenteniveau inzichtelijk te maken.
De bijdragen aan de auteursworkshop beloven een rijk en interessant boek dat tevens kan dienen als brug tussen de projecten die belangrijke digitale historische bronnen hebben opgeleverd en toekomstige projecten die de wensen van onderzoekers nog beter bedienen.
René van Horik (DANS)
|
Stand van zaken [application/vnd.ms-powerpoint] (336 KB)
|
Enquete [application/vnd.ms-powerpoint] (156 KB)
|
Functionaliteit [application/vnd.ms-powerpoint] (212 KB)
|
IPUMS [application/vnd.ms-powerpoint] (99 KB)
|
Microdataservices CBS [application/vnd.ms-powerpoint] (68 KB)
|